Home DeFi là gì trong giới tiền điện tử? Giải thích chi tiết

DeFi là gì trong giới tiền điện tử? Giải thích chi tiết

Một câu hỏi thường trực mà những người mới bước chân vào thế giới tiền điện tử hay đặt ra là DeFi là gì? Hay tài chính phi tập trung là gì? DeFi, hay Tài chính Phi tập trung, là thuật ngữ dùng để chỉ các công nghệ đóng vai trò trung tâm trong việc vận hành các loại tiền điện tử.

Các công nghệ này, điển hình như blockchain, loại bỏ sự cần thiết của các trung gian truyền thống trong hệ sinh thái tài chính, cho phép các giao dịch trực tiếp giữa các cá nhân (peer-to-peer).

Khác với các tổ chức tài chính tập trung, DeFi hoàn toàn không bị kiểm soát, nghĩa là không có bất kỳ bên thứ ba nào quản lý giao dịch hay chính sách. Thay vì một tổ chức trung tâm kiểm soát toàn bộ quy trình, mọi hoạt động đều được ghi nhận trên blockchain. Vậy, blockchain chính xác là gì?

Blockchain là gì, có ứng dụng ra sao

Hãy ví blockchain như một cuốn sổ cái kế toán khổng lồ, nhưng thay vì được cất giữ cẩn thận trong két sắt của một công ty hay ngân hàng, nó lại được chia sẻ công khai cho tất cả mọi người trên thế giới cùng xem. Mỗi giao dịch, dù là chuyển tiền, mua bán hàng hóa hay bất kỳ hoạt động nào khác, đều được ghi chép tỉ mỉ vào cuốn sổ này.

In-House Vs. Outsource Blockchain

Tuy nhiên, blockchain không chỉ đơn giản là một cuốn sổ cái bình thường. Nó được xây dựng dựa trên công nghệ tiên tiến, với những tính năng vượt trội đảm bảo tính minh bạch, an toàn và bất biến của dữ liệu.

Mỗi giao dịch trên blockchain được đóng gói thành một “khối” thông tin (block). Các khối này được liên kết với nhau theo thứ tự thời gian, tạo thành một chuỗi thông tin liên tục, không thể phá vỡ – đó chính là ý nghĩa của từ “blockchain” (chuỗi khối).

Điều đặc biệt là, một khi một khối đã được thêm vào chuỗi, không ai có thể xóa hay sửa đổi thông tin trong đó. Điều này có được là nhờ vào việc sử dụng các hàm băm mật mã phức tạp, tạo ra một “dấu vân tay” duy nhất cho mỗi khối. Bất kỳ thay đổi nào, dù là nhỏ nhất, cũng sẽ làm thay đổi dấu vân tay này, và ngay lập tức bị phát hiện bởi hệ thống.

Tính bất biến này mang lại sự tin tưởng và an tâm cho người dùng. Bạn có thể hoàn toàn yên tâm rằng mọi giao dịch đã được ghi nhận trên blockchain sẽ mãi mãi tồn tại, không thể bị thay đổi hay xóa bỏ, ngay cả bởi những người tạo ra hệ thống.

Ngoài ra, blockchain còn đảm bảo tính minh bạch tuyệt đối. Bất kỳ ai cũng có thể truy cập và xem toàn bộ lịch sử giao dịch trên blockchain. Điều này giúp ngăn chặn gian lận và tham nhũng, đồng thời tạo ra một môi trường giao dịch công bằng và đáng tin cậy cho tất cả mọi người.

Tài chính tập trung (CeFi) & Tài chính phi tập trung (DeFi)

Để thực sự nắm bắt được bản chất của DeFi, chúng ta cần lật mở từng trang của cuốn sách tài chính, đi sâu vào tìm hiểu về các cấu trúc tài chính hiện có và những điểm khác biệt then chốt giữa chúng.

Trong thế giới tài chính rộng lớn, có hai mô hình nổi bật: Tài chính tập trung (CeFi) – đại diện cho hệ thống truyền thống đã tồn tại hàng trăm năm, và Tài chính phi tập trung (DeFi) – đứa con tinh thần của công nghệ blockchain, mang trong mình hơi thở của sự đổi mới và tự do.

CeFi, như tên gọi của nó, là một hệ thống tập trung, nơi quyền lực và kiểm soát nằm trong tay một số ít tổ chức lớn, có thể là ngân hàng, công ty tài chính hay chính phủ. Hãy hình dung CeFi như một “ông trùm” quyền lực, nắm giữ chìa khóa của toàn bộ hệ thống, quyết định mọi luật lệ và quy tắc vận hành.

Tài chính tập trung (CeFi) & Tài chính phi tập trung (DeFi)

Mọi giao dịch, từ chuyển tiền, vay vốn đến đầu tư, đều phải thông qua “ông trùm” này và tuân thủ theo những quy định mà ông ta đặt ra.

Ngược lại, DeFi là một hệ thống phi tập trung, không có bất kỳ cá nhân hay tổ chức nào nắm quyền kiểm soát tuyệt đối. Thay vào đó, DeFi hoạt động dựa trên sự đồng thuận của cộng đồng, mọi người đều có quyền tham gia và đóng góp vào việc xây dựng và phát triển hệ thống. Hãy hình dung DeFi như một xã hội dân chủ, nơi mọi người đều bình đẳng, có tiếng nói và quyền quyết định tương lai của chính mình.

Một trong những điểm khác biệt lớn nhất giữa CeFi và DeFi nằm ở cách thức quản lý và lưu trữ dữ liệu. Trong CeFi, thông tin giao dịch được lưu trữ tập trung tại các máy chủ của tổ chức kiểm soát. Điều này đồng nghĩa với việc nếu máy chủ bị tấn công hoặc tổ chức kiểm soát gặp sự cố, toàn bộ dữ liệu có thể bị mất hoặc đánh cắp.

Trong khi đó, DeFi sử dụng công nghệ blockchain để lưu trữ dữ liệu một cách phân tán trên hàng ngàn máy tính trên toàn thế giới. Đảm bảo tính an toàn và bảo mật tuyệt đối cho dữ liệu, ngay cả khi một số máy tính bị tấn công, hệ thống vẫn hoạt động bình thường và dữ liệu không bị ảnh hưởng.

CeFi mang lại sự ổn định và an toàn, nhưng đồng thời cũng hạn chế sự tự do và sáng tạo của các cá nhân. DeFi, mặt khác, mở ra một không gian mới đầy tiềm năng và cơ hội, nhưng cũng đi kèm với những rủi ro và thách thức riêng.

Để hiểu rõ hơn về sự khác biệt giữa CeFi và DeFi, hãy cùng nhìn vào một ví dụ cụ thể. Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ (FED) – hay còn gọi là “Ngân hàng Trung ương” – là một điển hình của CeFi. FED không chỉ in tiền USD mà còn chịu trách nhiệm về lãi suất, kích thích thị trường và chính sách tiền tệ chung cho nền kinh tế Mỹ.

Tính thanh khoản của tiền điện tử cũng chịu ảnh hưởng bởi các chính sách tiền tệ của FED. Quyền lực của FED là rất lớn, có thể tác động đến toàn bộ hệ thống tài chính và thậm chí cả nền kinh tế toàn cầu.

Trong cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, FED đã từ chối giải cứu ngân hàng đầu tư Lehman Brothers đang gặp khó khăn, mà nhiều người cho rằng đó là chất xúc tác cho cuộc khủng hoảng lan rộng trên toàn thế giới.

So sánh tài chính tập trung (CeFi) và phi tập trung (DeFi) với ngân hàng và blockchain

Quyết định này của FED đã gây ra nhiều tranh cãi và chỉ trích, cho thấy rõ những hạn chế của một hệ thống tập trung, nơi quyền lực tập trung vào tay một số ít người.

DeFi ra đời như một giải pháp cho những vấn đề này. Bằng cách loại bỏ các trung gian và trao quyền kiểm soát cho cộng đồng, DeFi mang đến sự minh bạch, công bằng và tự do cho người dùng. Tuy nhiên, DeFi vẫn còn là một lĩnh vực mới, với nhiều thách thức và rủi ro cần được giải quyết.

Nhìn chung, CeFi và DeFi là hai mô hình tài chính khác biệt, mỗi mô hình đều có những ưu điểm và nhược điểm riêng. Sự lựa chọn giữa CeFi và DeFi phụ thuộc vào nhu cầu và mục tiêu của mỗi cá nhân. Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng DeFi đang dần trở thành một xu hướng mới, mang đến những thay đổi tích cực cho ngành tài chính toàn cầu.

Ưu điểm của DeFi

Vậy, DeFi (Tài chính Phi tập trung) mang lại những lợi ích gì? Hãy cùng điểm qua một số ưu điểm nổi bật:

  • Tự chủ tài chính hoàn toàn: DeFi hoạt động trên nền tảng blockchain, một hệ thống phi tập trung, không bị kiểm soát bởi bất kỳ cá nhân hay tổ chức nào. Điều này có nghĩa là bạn hoàn toàn làm chủ tài sản của mình, không phải phụ thuộc vào bất kỳ ngân hàng hay tổ chức tài chính nào.
  • Tiếp cận dễ dàng, không rào cản: DeFi không phân biệt đối xử, bất kỳ ai có kết nối internet đều có thể tham gia vào hệ sinh thái này. Bạn không cần phải mở tài khoản ngân hàng, chứng minh thu nhập hay đáp ứng bất kỳ điều kiện nào khác.
  • Giao dịch an toàn, minh bạch: Mọi giao dịch trên DeFi đều được ghi lại vĩnh viễn trên blockchain, không thể bị thay đổi hay can thiệp. Điều này đảm bảo tính minh bạch và an toàn cho mọi hoạt động tài chính của bạn.
  • Tiết kiệm chi phí: DeFi loại bỏ các trung gian truyền thống như ngân hàng hay công ty tài chính, giúp bạn tiết kiệm đáng kể chi phí giao dịch và phí dịch vụ.
  • Tốc độ giao dịch vượt trội: Nhờ công nghệ blockchain, các giao dịch trên DeFi được xử lý nhanh chóng và gần như tức thời, không phải chờ đợi hàng giờ hay thậm chí hàng ngày như các giao dịch truyền thống.
  • Minh bạch tuyệt đối: Mọi thông tin về giao dịch, hợp đồng và hoạt động của DeFi đều được công khai và minh bạch trên blockchain. Bạn có thể dễ dàng theo dõi và kiểm soát mọi hoạt động tài chính của mình.

Nhược điểm của DeFi

Tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm vượt trội, DeFi cũng tồn tại một số hạn chế và rủi ro cần lưu ý:

  • Thiếu cơ chế quản trị rõ ràng: DeFi hoạt động dựa trên sự đồng thuận của cộng đồng, điều này có thể dẫn đến khó khăn trong việc đưa ra quyết định và giải quyết tranh chấp khi có sự bất đồng quan điểm.
  • Không có dịch vụ hỗ trợ khách hàng: Trong thế giới DeFi, bạn là người chịu trách nhiệm hoàn toàn về tài sản của mình. Nếu gặp sự cố hoặc mất mát tài sản, bạn sẽ không có nơi nào để khiếu nại hay yêu cầu bồi thường.
  • Nguy cơ bị tấn công mạng: Mặc dù blockchain là một công nghệ bảo mật cao, nhưng các dự án DeFi vẫn có thể trở thành mục tiêu của tin tặc và kẻ gian. Việc bảo vệ ví tiền điện tử và thông tin cá nhân là cực kỳ quan trọng.
  • Yêu cầu kiến thức và kỹ năng: DeFi là một lĩnh vực mới và phức tạp, đòi hỏi người dùng phải có kiến thức và kỹ năng nhất định về công nghệ blockchain và tiền điện tử. Việc tìm hiểu kỹ càng trước khi tham gia là điều không thể bỏ qua.

Ví DeFi

Hãy hình dung thế giới tiền điện tử như một thành phố rộng lớn, nơi tiền bạc không còn tồn tại dưới dạng những tờ giấy hay đồng xu quen thuộc, mà thay vào đó là những dòng mã số bí ẩn, được gọi là tiền điện tử. Để có thể sống và giao dịch trong thành phố này, bạn cần có một nơi để cất giữ tài sản của mình – đó chính là ví DeFi.

Ví DeFi, hay còn gọi là ví tiền điện tử phi tập trung, không phải là một chiếc ví vật lý mà bạn có thể cầm nắm hay bỏ vào túi. Nó giống như một “ngôi nhà số” an toàn, nơi bạn có thể lưu trữ, quản lý và giao dịch tiền điện tử của mình một cách độc lập, không cần thông qua bất kỳ ngân hàng hay tổ chức trung gian nào.

Mỗi loại tiền điện tử đều có một “ngôn ngữ” riêng, được gọi là blockchain. Ví DeFi hoạt động như một “phiên dịch viên”, giúp bạn hiểu và giao tiếp với các loại tiền điện tử khác nhau. Ví dụ, nếu bạn có Ethereum, bạn cần một ví DeFi tương thích với mạng Ethereum (thay vì mạng Bitcoin) hoặc ERC-20, như MetaMask. Nếu bạn có Bitcoin, bạn cần một ví tương thích với sàn g hoặc BRC-20, như

DeFi Bitcoin

Tuy nhiên, cũng giống như một ngôi nhà thực, ví DeFi cũng cần được bảo vệ cẩn thận. Bạn cần phải giữ bí mật “chìa khóa” của ngôi nhà (thông tin đăng nhập) và không chia sẻ chúng với bất kỳ ai. Ngoài ra, bạn cũng nên thường xuyên “dọn dẹp” và “nâng cấp” ngôi nhà (cập nhật phần mềm ví) để tránh những kẻ xấu đột nhập và đánh cắp tài sản của bạn.

Một số ví DeFi phổ biến hiện nay bao gồm:

  • MetaMask: Ví DeFi hàng đầu năm 2025, tương thích với mạng ERC-20, cho phép bạn lưu trữ và giao dịch Ethereum và các token ERC-20 khác.
  • Trust Wallet: Ví đa năng, hỗ trợ nhiều loại tiền điện tử khác nhau, bao gồm cả BNB Chain, BRC-20 và nhiều hơn nữa.
  • Ledger: Ví phần cứng, cung cấp mức độ bảo mật cao nhất, lý tưởng cho những người muốn lưu trữ số lượng lớn tiền điện tử.
  • Crypto.com Wallet: Ví được vận hành bởi sàn giao dịch Crypto.com, cho phép bạn dễ dàng mua bán và giao dịch tiền điện tử ngay trên ứng dụng.

Tất cả các ví này đều được xây dựng để kết nối với các giao thức DeFi – những “dịch vụ” tài chính phi tập trung, cho phép bạn vay mượn, đầu tư, giao dịch và thực hiện nhiều hoạt động khác mà không cần thông qua trung gian.

Để mua tiền điện tử an toàn và hiệu quả thì ví tiền điện tử DeFi, hợp đồng thông minh là những yếu tố quan trọng không thể thiếu. Hợp đồng thông minh là một trong những giao thức DeFi quan trọng nhất. Hãy hình dung hợp đồng thông minh như một “người máy luật sư”, tự động thực thi các điều khoản đã được thỏa thuận giữa các bên tham gia giao dịch. Điều này đảm bảo tính minh bạch, công bằng và không thể thay đổi của các giao dịch trên DeFi.

Với sự phát triển không ngừng của DeFi, ví DeFi ngày càng trở nên quan trọng và cần thiết hơn bao giờ hết. Hãy lựa chọn một chiếc ví phù hợp với nhu cầu của bạn, bảo vệ nó cẩn thận và bắt đầu khám phá thế giới tài chính phi tập trung đầy tiềm năng này!

Các loại giao thức trong DeFi

Về cơ bản, giao thức DeFi là tập hợp các quy tắc và thuật toán được lập trình sẵn, hoạt động tự động trên nền tảng blockchain. Chúng giống như những “trọng tài” công bằng, đảm bảo mọi hoạt động giao dịch, trao đổi và sử dụng tiền điện tử cũng như các tài sản kỹ thuật số khác (như NFT – token không thể thay thế) diễn ra theo đúng quy định, không có sự thiên vị hay can thiệp từ bất kỳ cá nhân hay tổ chức nào.

Các loại giao thức trong DeFi

Tuy nhiên, không phải mạng lưới blockchain nào cũng có thể “chơi” theo luật của DeFi. Chỉ những mạng lưới có khả năng lập trình, như Ethereum Virtual Machine (EVM), mới có thể triển khai và vận hành các giao thức DeFi phức tạp.

Hãy hình dung EVM như một “sân chơi” đa năng, nơi bạn có thể thỏa sức sáng tạo và xây dựng những trò chơi mới lạ, trong khi Bitcoin lại giống như một “sân bóng đá”, chỉ dành riêng cho một môn thể thao cụ thể.

Bitcoin, với thiết kế ban đầu tập trung vào việc chuyển giao giá trị, không hỗ trợ khả năng lập trình linh hoạt như EVM. Giao thức của Bitcoin chỉ giới hạn trong việc quản lý các giao dịch Bitcoin, điều chỉnh quá trình “halving” và duy trì tổng cung cố định là 21 triệu BTC.

Trên các mạng lưới có khả năng lập trình như EVM, có rất nhiều loại giao thức DeFi khác nhau, mỗi loại đều có những “luật chơi” và “cách chơi” riêng, phục vụ cho nhiều mục đích sử dụng đa dạng. Hãy cùng điểm qua một số giao thức DeFi phổ biến nhất:

  • Sàn giao dịch phi tập trung (DEX): Đây là nơi bạn có thể tự do trao đổi các loại tiền điện tử với nhau, không cần thông qua bất kỳ trung gian nào. Giống như một “chợ tự do”, DEX cho phép bạn mua bán trực tiếp với người khác, với mức phí thấp hơn và tốc độ nhanh hơn so với các sàn giao dịch tập trung truyền thống.
  • Nền tảng cho vay và đi vay: Bạn cần tiền mặt gấp nhưng không muốn vay ngân hàng? Hay bạn có tiền nhàn rỗi và muốn kiếm thêm thu nhập? Các nền tảng cho vay và đi vay phi tập trung sẽ giúp bạn kết nối trực tiếp với người cần vay hoặc cho vay, với lãi suất hấp dẫn và quy trình đơn giản.
  • Quỹ đầu tư phi tập trung: Nếu bạn muốn đầu tư vào thị trường tiền điện tử nhưng không có đủ kiến thức hay thời gian, hãy để các quỹ đầu tư phi tập trung lo liệu. Chúng sử dụng các thuật toán thông minh để tự động quản lý danh mục đầu tư, giúp bạn tối ưu hóa lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro.
  • Bảo hiểm phi tập trung: Thị trường tiền điện tử luôn tiềm ẩn nhiều rủi ro. Bảo hiểm phi tập trung sẽ là “tấm khiên” bảo vệ bạn khỏi những rủi ro này, giúp bạn yên tâm hơn khi tham gia vào các hoạt động giao dịch và đầu tư.
Sàn giao dịch phi tập trung (DEXs)

Sàn giao dịch phi tập trung (DEXs)

DEX là một thị trường mở, nơi người dùng có thể mua bán, trao đổi các loại tiền điện tử với nhau một cách trực tiếp, không cần thông qua bất kỳ sàn giao dịch tập trung hay tổ chức trung gian nào.

Sàn giao dịch phi tập trung (DEXs)

Điều này mang lại nhiều lợi ích to lớn cho người dùng, bao gồm:

  • Tự do và chủ động: Bạn hoàn toàn làm chủ tài sản của mình, không phải lo lắng về việc sàn giao dịch bị đóng cửa, bị hack hay bị chính phủ can thiệp.
  • Minh bạch và công bằng: Mọi giao dịch trên DEX đều được ghi lại trên blockchain, một sổ cái công khai và minh bạch, đảm bảo không có sự gian lận hay thao túng thị trường.
  • Phí giao dịch thấp: Do không cần thông qua trung gian, phí giao dịch trên DEX thường thấp hơn nhiều so với các sàn giao dịch tập trung.
  • Đa dạng về lựa chọn: DEX cung cấp hàng ngàn cặp giao dịch khác nhau, cho phép bạn tự do lựa chọn các loại tiền điện tử mà mình muốn mua bán. Chẳng hạn muốn bán Bitcoin thì việc giao dịch DEX sẽ rất đơn giản.

Tuy nhiên, DEX cũng có một số hạn chế nhất định. Đầu tiên, bạn chỉ có thể giao dịch các loại tiền điện tử với nhau, không thể sử dụng tiền pháp định (như USD, VND) để mua bán. Thứ hai, DEX thường có giao diện phức tạp hơn so với các sàn giao dịch tập trung, đòi hỏi người dùng phải có kiến thức và kỹ năng nhất định về tiền điện tử và công nghệ blockchain.

Đầu tư vào các presale coin tiềm năng trước khi chúng được niêm yết trên các sàn giao dịch DEX hàng đầu hứa hẹn sẽ đem lại lợi nhuận “khủng” cho trader. Để đảm bảo tính công bằng và minh bạch, DEX sử dụng các hợp đồng thông minh – những đoạn mã lập trình sẵn, tự động thực thi các điều khoản đã được thỏa thuận giữa các bên tham gia giao dịch. Ngoài ra, DEX còn sử dụng các nhà tạo lập thị trường tự động (AMM) để cung cấp thanh khoản cho thị trường.

AMM hoạt động như những “robot giao dịch”, luôn sẵn sàng mua hoặc bán một lượng tiền điện tử nhất định với một mức giá cụ thể, giúp đảm bảo rằng bạn luôn có thể tìm thấy người mua hoặc người bán khi cần.

Bạn có thể chọn các sàn kết hợp giữa cả DEX và CEX để tận dụng ưu điểm của từng loại hình, như sàn Margex là một lựa chọn rất đáng cân nhắc.

Ngoài ra, bên cạnh sàn Binance vốn đã quá nổi tiếng, một số sàn giao dịch phi tập trung (DEX) phổ biến hiện nay bao gồm:

  • UniSwap: Một trong những DEX lớn nhất và phổ biến nhất trên mạng Ethereum, với khối lượng giao dịch hàng ngày lên đến hàng tỷ USD. UniSwap sử dụng cơ chế AMM để cung cấp thanh khoản và cho phép người dùng trao đổi bất kỳ token ERC-20 nào với nhau.
  • PancakeSwap: DEX hàng đầu trên Binance Smart Chain, với giao diện thân thiện và phí giao dịch thấp. PancakeSwap cũng sử dụng cơ chế AMM và cung cấp nhiều tính năng hấp dẫn như farming, staking và lottery. Rất nhiều dự án tiền điện tử mới hiện đều được list trên sàn PancakeSwap.
  • dYdX: DEX chuyên về giao dịch phái sinh, cho phép người dùng giao dịch ký quỹ và hợp đồng tương lai với đòn bẩy cao. dYdX sử dụng một cơ chế khớp lệnh độc đáo, kết hợp giữa sổ lệnh và AMM, mang lại trải nghiệm giao dịch nhanh chóng và hiệu quả.
Stablecoin

Stablecoin

Giống như vàng được gắn với giá trị của đồng USD, stablecoin là những đồng tiền điện tử có giá trị được neo vào một tài sản khác, thường là một loại tiền pháp định như USD. Mục tiêu của stablecoin là mang lại sự ổn định cho thị trường tiền điện tử, vốn nổi tiếng với sự biến động mạnh mẽ.

USD-Stablecoin

Vì không thể giao dịch bằng tiền pháp định trên DEX, stablecoin đóng vai trò như một “kho lưu trữ giá trị” thay thế, giúp người dùng bảo vệ tài sản của mình khỏi những biến động giá ngắn hạn của các loại tiền điện tử khác.

Để duy trì sự ổn định, các stablecoin thường được hỗ trợ bởi dự trữ tương ứng với tài sản mà chúng được neo vào. Ví dụ, Tether (USDT) – stablecoin lớn nhất hiện nay – được cho là có dự trữ bằng đô la Mỹ với tỷ lệ 1:1. Điều này có nghĩa là mỗi USDT được phát hành đều có một đô la Mỹ tương ứng được giữ trong kho dự trữ của Tether.

Một số stablecoin phổ biến khác là:

  • USD Coin (USDC): Được phát hành bởi Circle và Coinbase, cũng có tỷ lệ neo 1:1 với USD.
  • TrueUSD (TUSD): Stablecoin đầu tiên cung cấp chứng thực trực tiếp trên chuỗi, đảm bảo tính minh bạch và tin cậy.

Stablecoin đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái DeFi, giúp người dùng dễ dàng chuyển đổi giữa các loại tiền điện tử khác nhau, tham gia vào các hoạt động giao dịch và đầu tư mà không phải lo lắng về sự biến động giá.

Giao thức cho vay và đi vay DeFi

Giao thức cho vay và đi vay DeFi

Những người ủng hộ Tài chính Tập trung (CeFi) thường nhấn mạnh lợi ích của việc có một cơ quan trung gian, như ngân hàng, để thực hiện các chức năng như cho vay và vay tài sản. Tuy nhiên, DeFi đã chứng minh rằng những hoạt động này hoàn toàn có thể diễn ra một cách phi tập trung, minh bạch và hiệu quả hơn.

Hãy nghĩ DeFi như một “ngân hàng số” mở, nơi bất kỳ ai cũng có thể trở thành người cho vay hoặc người vay, mà không cần thông qua bất kỳ thủ tục rườm rà hay xét duyệt tín dụng nào.

Các giao thức DeFi, như AAVE, hoạt động như một “sân chơi” công bằng, nơi người dùng có thể tự do tương tác và giao dịch với nhau dựa trên các hợp đồng thông minh – những đoạn mã lập trình tự động thực thi, đảm bảo tính minh bạch và không thể thay đổi của các thỏa thuận.

Nền tảng DeFi với tiền điện tử và hợp đồng thông minh

Nếu bạn có một số tiền điện tử nhàn rỗi, bạn có thể stake chúng vào nền tảng DeFi để cho người khác vay và kiếm lãi suất. Quá trình này tương tự như việc bạn gửi tiền tiết kiệm vào ngân hàng, nhưng với lãi suất thường cao hơn và linh hoạt hơn. Tiền điện tử của bạn sẽ được chuyển đổi thành các “token đại diện” (như aTokens trên AAVE), đại diện cho quyền sở hữu của bạn đối với số tiền đã gửi và số lãi tích lũy.

Mặt khác, nếu bạn cần tiền mặt gấp, bạn có thể vay tiền điện tử từ nền tảng DeFi bằng cách thế chấp một lượng tài sản kỹ thuật số khác có giá trị cao hơn số tiền vay. Điều này giống như việc bạn cầm cố tài sản để vay tiền từ ngân hàng, nhưng với quy trình nhanh chóng và đơn giản hơn nhiều.

Bạn không cần phải chứng minh thu nhập hay cung cấp các giấy tờ phức tạp, chỉ cần đảm bảo rằng giá trị tài sản thế chấp luôn đủ để trang trải khoản vay và lãi suất.

Lãi suất cho vay và vay trên DeFi được xác định một cách tự động dựa trên cung và cầu của thị trường, đảm bảo tính công bằng và cạnh tranh. Bạn có thể dễ dàng so sánh lãi suất giữa các nền tảng khác nhau để tìm ra lựa chọn tốt nhất cho mình.

Dưới đây là một số nền tảng Cho vay và Vay DeFi hàng đầu hiện nay:

  • AAVE: “Ông lớn” trong lĩnh vực cho vay và vay DeFi, với giao diện thân thiện, đa dạng về lựa chọn tài sản và tính thanh khoản cao.
  • MakerDAO: Nền tảng đứng sau stablecoin DAI, một trong những stablecoin phổ biến nhất hiện nay. MakerDAO cho phép người dùng tạo ra DAI bằng cách thế chấp các tài sản kỹ thuật số khác, mang lại sự ổn định và tin cậy cho hệ sinh thái DeFi.
  • Compound: Sử dụng một mô hình lãi suất thuật toán độc đáo, tự động điều chỉnh lãi suất dựa trên cung và cầu của thị trường, đảm bảo tính linh hoạt và hiệu quả.
Nền tảng Yield Farming

Nền tảng Yield Farming

Yield farming, hay còn gọi là “farm lợi nhuận”, là một hình thức đầu tư mới lạ và hấp dẫn trong thế giới DeFi. Hãy tưởng tượng yield farming như một trò chơi “trồng cây” thú vị, nơi bạn có thể “gieo hạt” (cung cấp tiền điện tử) vào các “mảnh đất màu mỡ” (nền tảng DeFi) để “thu hoạch” (nhận phần thưởng).

Nền tảng Yield Farming

Yield farming là quá trình bạn cung cấp thanh khoản cho các giao thức DeFi bằng cách stake một lượng tiền điện tử nhất định vào các pool thanh khoản. Pool thanh khoản giống như một “hồ bơi” chứa nhiều loại tiền điện tử khác nhau, giúp tạo điều kiện cho các giao dịch diễn ra trơn tru và nhanh chóng. Đổi lại, bạn sẽ nhận được phần thưởng dưới dạng thêm tiền điện tử, token của nền tảng hoặc các lợi ích khác.

Yield farming có thể mang lại lợi nhuận cao, nhưng cũng đi kèm với rủi ro nhất định. Giá trị của các token phần thưởng có thể biến động mạnh, và bạn cũng có thể mất một phần hoặc toàn bộ số tiền đã stake nếu xảy ra sự cố kỹ thuật hoặc tấn công mạng.

Coinbase, một trong những sàn giao dịch tiền điện tử lớn nhất thế giới, cũng cung cấp một số dịch vụ yield farming cho người dùng. Tuy nhiên, lãi suất trên Coinbase thường thấp hơn so với các nền tảng DeFi khác.

Giao thức bảo hiểm phi tập trung

Giao thức bảo hiểm phi tập trung

Hãy nghĩ giao thức bảo hiểm phi tập trung như một “hội tương trợ” trong cộng đồng DeFi, nơi mọi người cùng chung tay góp sức để bảo vệ lẫn nhau. Mỗi thành viên tham gia sẽ đóng góp một khoản phí nhỏ vào một “quỹ bảo hiểm chung”. Khi có thành viên nào đó gặp rủi ro, chẳng hạn như bị hack ví hay mất tài sản do lỗi hệ thống, họ có thể yêu cầu bồi thường từ quỹ này.

Giao thức bảo hiểm phi tập trung.

Quỹ bảo hiểm được hình thành và duy trì thông qua việc bán các “gói bảo hiểm” cho người dùng DeFi. Mỗi gói bảo hiểm sẽ tương ứng với một loại rủi ro cụ thể, ví dụ như bảo hiểm chống hack, bảo hiểm mất khóa bảo mật, hay bảo hiểm lỗi hợp đồng thông minh. Khi mua bảo hiểm, bạn sẽ phải trả một khoản phí định kỳ, tương tự như việc đóng phí bảo hiểm truyền thống.

Khi có sự cố xảy ra, người dùng sẽ gửi yêu cầu bồi thường đến giao thức bảo hiểm. Yêu cầu này sẽ được xem xét và xác minh một cách công khai và minh bạch bởi cộng đồng, thông qua một cơ chế bỏ phiếu. Mỗi thành viên nắm giữ token của giao thức bảo hiểm sẽ có quyền bỏ phiếu để quyết định có chấp nhận yêu cầu bồi thường hay không.

Nếu yêu cầu được chấp thuận, số tiền bồi thường sẽ được trích từ quỹ bảo hiểm và chuyển đến cho người dùng bị ảnh hưởng. Nếu yêu cầu bị từ chối, số tiền sẽ vẫn nằm trong quỹ và tiếp tục sinh lời cho những người đã đóng góp. Trên các hội nhóm tín hiệu giao dịch Binance hàng đầu cũng đánh giá cao hình thức “đầu tư” này.

Lợi ích của bảo hiểm phi tập trung:

  • Bảo vệ toàn diện: Bảo hiểm phi tập trung cung cấp một lớp bảo vệ bổ sung cho tài sản DeFi của bạn, giúp bạn giảm thiểu thiệt hại trong trường hợp xảy ra sự cố ngoài ý muốn.
  • Minh bạch và công bằng: Quy trình bồi thường được thực hiện một cách minh bạch và công bằng, dựa trên sự đồng thuận của cộng đồng, không có sự can thiệp hay thao túng từ bất kỳ cá nhân hay tổ chức nào.
  • Tiềm năng sinh lời: Nếu không có yêu cầu bồi thường, số tiền trong quỹ bảo hiểm sẽ được sử dụng để đầu tư và sinh lời, mang lại lợi ích cho những người nắm giữ token của giao thức.
  • Phí bảo hiểm thấp: Nhờ vào việc loại bỏ các chi phí trung gian và hoạt động dựa trên cộng đồng, phí bảo hiểm phi tập trung thường thấp hơn so với bảo hiểm truyền thống.
  • Đa dạng về lựa chọn: Có nhiều giao thức bảo hiểm phi tập trung khác nhau, mỗi giao thức cung cấp các gói bảo hiểm với mức độ bảo vệ và phí bảo hiểm khác nhau, cho phép bạn lựa chọn phù hợp với nhu cầu và khả năng tài chính của mình.

Nhược điểm của bảo hiểm phi tập trung:

  • Rủi ro hệ thống: Mặc dù bảo hiểm phi tập trung giúp giảm thiểu rủi ro cho người dùng, nhưng bản thân các giao thức bảo hiểm cũng có thể gặp phải các vấn đề về kỹ thuật, an ninh hay quản trị, dẫn đến rủi ro mất mát tài sản cho người dùng.
  • Giới hạn về phạm vi bảo hiểm: Không phải mọi rủi ro đều được bảo hiểm. Bạn cần phải tìm hiểu kỹ về các điều khoản và điều kiện của từng gói bảo hiểm để biết chính xác những rủi ro nào được bảo vệ và những rủi ro nào không.
  • Tùy thuộc vào cộng đồng: Quy trình bồi thường phụ thuộc vào sự đồng thuận của cộng đồng, có thể dẫn đến tình trạng chậm trễ hoặc tranh chấp trong một số trường hợp.

Các biện pháp tốt nhất để giảm thiểu rủi ro trong DeFi

Nói một cách tổng quan, do tính chất dễ bị tổn thương liên quan đến tiền điện tử DeFi, việc thiết lập nhiều biện pháp bảo vệ khác nhau là rất quan trọng. Trước tiên, hãy đảm bảo rằng bạn đã tìm hiểu và nhận thức rõ về những rủi ro liên quan đến DeFi, chẳng hạn như khả năng bị hack, mất khóa bảo mật, giao dịch các loại tiền điện tử có rủi ro cao, v.v.

Các biện pháp tốt nhất để giảm thiểu rủi ro trong DeFi

Sau đó, hãy thực hiện các quy trình để giúp giảm thiểu những rủi ro này. Dưới đây là một số mẹo bạn có thể cân nhắc:

Tìm hiểu kỹ trước khi đầu tưĐa dạng hóa danh mục đầu tưSử dụng ví tiền điện tử an toànBảo mật thông tin cá nhânCẩn thận với các dự án mới và chưa được kiểm chứngTheo dõi tin tức và cập nhật thị trườngĐầu tư với số tiền bạn có thể chấp nhận mấtHọc hỏi từ cộng đồngXây dựng chiến lược giao dịch và quản lý rủi ro hiệu quả

Tìm hiểu kỹ trước khi đầu tư

DeFi là một lĩnh vực mới mẻ và phức tạp, với vô số thuật ngữ, khái niệm và công nghệ mới. Trước khi quyết định đầu tư vào bất kỳ dự án DeFi nào, hãy dành thời gian tìm hiểu kỹ càng về dự án đó, như thể bạn đang chuẩn bị mua một chiếc xe hơi đắt tiền vậy. Bạn sẽ không mua một chiếc xe chỉ dựa trên một bức ảnh và vài dòng mô tả, phải không? Tương tự, đừng đầu tư vào một dự án DeFi chỉ vì nó hứa hẹn lợi nhuận cao.

đầu tư

Hãy bắt đầu bằng việc đọc whitepaper (sách trắng) của dự án, đây là tài liệu cung cấp thông tin chi tiết về công nghệ, mô hình kinh doanh và mục tiêu của dự án. Tìm hiểu về đội ngũ phát triển, xem xét kinh nghiệm và uy tín của họ trong lĩnh vực blockchain và tiền điện tử. Đánh giá tiềm năng thị trường của dự án, xem xét các đối thủ cạnh tranh và những thách thức mà dự án có thể gặp phải.

Đừng ngại đặt câu hỏi và tìm kiếm sự tư vấn từ những người có kinh nghiệm. Tham gia vào các cộng đồng DeFi, diễn đàn và nhóm chat để trao đổi và học hỏi từ những nhà đầu tư khác.

Đa dạng hóa danh mục đầu tư

Đầu tư vào DeFi cũng giống như bất kỳ hình thức đầu tư nào khác, luôn tiềm ẩn rủi ro. Thị trường tiền điện tử rất biến động, và giá trị của các token có thể tăng giảm mạnh trong thời gian ngắn. Hãy phân bổ vốn đầu tư của bạn vào nhiều dự án DeFi khác nhau, thay vì tập trung vào một dự án duy nhất. Hãy cân nhắc đến các xu hướng mới của thị trường, chẳng hạn như các đồng coin AI tiềm năng – đón đầu xu hướng sẽ giúp bạn tối ưu được lợi nhuận tiềm năng.

Việc đa dạng hóa danh mục đầu tư này vừa giúp ích rất nhiều cho bạn trong việc giảm thiểu rủi ro, vừa tăng cơ hội kiếm thêm lợi nhuận từ các dự án mới. “Đừng bao giờ để trừng vào chung một giỏ” là bài học mà bắt cứ ai mới tham gia thị trường tài chính – và nhất là thị trường tiền điện tử – đều cần phải năm.

Sử dụng ví tiền điện tử an toàn

Ví tiền điện tử là nơi lưu trữ tài sản DeFi của bạn, vì vậy hãy lựa chọn một loại ví có độ bảo mật cao và đáng tin cậy – như ví Exodus chẳng hạn. Ví phần cứng (hardware wallet) thường được coi là lựa chọn an toàn nhất, vì chúng lưu trữ khóa cá nhân của bạn ngoại tuyến, tránh xa các cuộc tấn công mạng. Ví cứng giống như một “két sắt” bảo vệ tài sản của bạn, chỉ có bạn mới có thể mở khóa và truy cập vào nó.

ví tiền điện tử an toàn

Nếu bạn sử dụng ví mềm (software wallet), hãy đảm bảo tải xuống từ nguồn chính thức và luôn cập nhật phiên bản mới nhất. Đừng bao giờ lưu trữ khóa cá nhân hay mật khẩu ví trên máy tính hoặc điện thoại của bạn, vì chúng có thể bị đánh cắp hoặc nhiễm mã độc.

Bảo mật thông tin cá nhân

Khóa cá nhân và mật khẩu ví tiền điện tử của bạn là những thông tin cực kỳ quan trọng, tương tự như chìa khóa của ngôi nhà hay mật khẩu tài khoản ngân hàng của bạn. Hãy bảo vệ chúng cẩn thận và không bao giờ chia sẻ với bất kỳ ai, kể cả những người bạn tin tưởng nhất.

Các loại tiền điện tử tốt nhất nên mua phải là các dự án bảo mật tốt thông tin cá nhân của nhà đầu tư, không được để kẽ hở để hacker xâm nhập. Hãy cẩn thận với các email, tin nhắn hay cuộc gọi điện thoại yêu cầu bạn cung cấp thông tin cá nhân hoặc khóa cá nhân. Đây có thể là những chiêu trò lừa đảo của tin tặc. Nếu bạn nhận được bất kỳ yêu cầu đáng ngờ nào, hãy liên hệ ngay với đội ngũ hỗ trợ của ví tiền điện tử hoặc dự án DeFi mà bạn đang sử dụng.

Cẩn thận với các dự án mới và chưa được kiểm chứng

Thị trường DeFi đầy rẫy những dự án mới và hấp dẫn, hứa hẹn lợi nhuận cao. Tuy nhiên, không phải dự án nào cũng đáng tin cậy. Một số dự án có thể là “lừa đảo” hoặc không có đủ tiềm năng để phát triển.

Trước khi đầu tư vào bất kỳ dự án mới nào, nhất là các meme coin tiềm năng, hãy tìm hiểu kỹ về đội ngũ phát triển, công nghệ sử dụng và mô hình kinh doanh của dự án. Xem xét các đánh giá và phản hồi từ cộng đồng, và đừng quên kiểm tra xem dự án đã được kiểm toán bởi các công ty bảo mật uy tín hay chưa.

Theo dõi tin tức và cập nhật thị trường

Thị trường tiền điện tử biến động rất nhanh, với những thông tin và sự kiện mới diễn ra liên tục. Để đưa ra quyết định đầu tư đúng đắn, bạn cần phải luôn cập nhật thông tin và theo dõi các tin tức mới nhất về thị trường.

Hãy đọc các bài báo, blog và phân tích từ các chuyên gia uy tín. Tham gia vào các cộng đồng DeFi, theo dõi các kênh thông tin chính thức của các dự án coin tiềm năng bùng nổ và lắng nghe ý kiến từ những nhà đầu tư khác.

Đầu tư với số tiền bạn có thể chấp nhận mất

Đầu tư vào DeFi tiềm ẩn nhiều rủi ro, và không có gì đảm bảo rằng bạn sẽ luôn thắng. Giá trị của các token có thể giảm mạnh, các dự án có thể thất bại, và bạn có thể mất một phần hoặc toàn bộ số tiền đã đầu tư.

Vì vậy, hãy chỉ đầu tư với số tiền bạn có thể chấp nhận mất, đừng bao giờ đầu tư quá nhiều đến mức ảnh hưởng đến cuộc sống của bạn. Hãy xem DeFi như một cơ hội để học hỏi và trải nghiệm, không phải là một canh bạc để làm giàu nhanh chóng.

Học hỏi từ cộng đồng

Cộng đồng DeFi là một nguồn tài nguyên vô giá, nơi bạn có thể học hỏi kinh nghiệm từ những người khác, chia sẻ kiến thức và nhận được sự hỗ trợ khi cần thiết. Hãy tham gia vào các diễn đàn, nhóm chat và các sự kiện DeFi để mở rộng mạng lưới quan hệ và nâng cao kiến thức của mình.

Học hỏi từ cộng đồng

Đừng ngại đặt câu hỏi và tìm kiếm sự giúp đỡ từ những người có kinh nghiệm. Cộng đồng DeFi rất cởi mở và sẵn sàng chia sẻ kiến thức với những người mới. Bạn muốn tìm kiếm top đồng tiền điện tử dưới 1 USD, các kênh cộng đồng DeFi là một địa chỉ tham khảo rất lý tưởng.

Xây dựng chiến lược giao dịch và quản lý rủi ro hiệu quả

Thị trường tiền điện tử vốn nổi tiếng với sự biến động mạnh mẽ. Giá cả có thể tăng giảm chóng mặt chỉ trong vài phút, mang đến cả cơ hội lẫn rủi ro cho nhà đầu tư. Vì vậy, một chiến lược giao dịch và quản lý rủi ro rõ ràng và kỷ luật là điều không thể thiếu.

Nếu bạn là một “hodler” (nhà đầu tư dài hạn), hãy tập trung vào việc nghiên cứu các yếu tố cơ bản của dự án, như công nghệ, đội ngũ phát triển, tiềm năng thị trường và các đối thủ cạnh tranh. Đừng để bị cuốn theo những biến động giá ngắn hạn, hãy tin tưởng vào sự phát triển lâu dài của dự án và kiên nhẫn chờ đợi thành quả.

Nếu bạn là một nhà giao dịch ngày (day trader), hãy sử dụng phân tích kỹ thuật để dự đoán xu hướng thị trường và xác định điểm vào/ra lệnh. Đồng thời, hãy đặt ra các quy tắc quản lý vốn chặt chẽ, chẳng hạn như chỉ sử dụng một phần nhỏ tài sản cho mỗi giao dịch, đặt lệnh cắt lỗ để giới hạn thua lỗ và chốt lời khi đạt được mục tiêu lợi nhuận.

Nguồn tham khảo

Câu hỏi thường gặp

DeFi là gì?

DeFi có khác gì với tiền điện tử không?

TVL trong DeFi là gì và tại sao nó quan trọng?

About ReadWrite’s Editorial Process

The ReadWrite Editorial policy involves closely monitoring the tech, gambling and blockchain industries for major developments, new product and brand launches, AI breakthroughs, game releases and other newsworthy events. Editors assign relevant stories to in-house staff writers with expertise in each particular topic area. Before publication, articles go through a rigorous round of editing for accuracy, clarity, and to ensure adherence to ReadWrite's style guidelines.

hieuduc
Editor

Get the biggest tech headlines of the day delivered to your inbox

    By signing up, you agree to our Terms and Privacy Policy. Unsubscribe anytime.

    Tech News

    Explore the latest in tech with our Tech News. We cut through the noise for concise, relevant updates, keeping you informed about the rapidly evolving tech landscape with curated content that separates signal from noise.

    In-Depth Tech Stories

    Explore tech impact in In-Depth Stories. Narrative data journalism offers comprehensive analyses, revealing stories behind data. Understand industry trends for a deeper perspective on tech's intricate relationships with society.

    Expert Reviews

    Empower decisions with Expert Reviews, merging industry expertise and insightful analysis. Delve into tech intricacies, get the best deals, and stay ahead with our trustworthy guide to navigating the ever-changing tech market.